حکیم
ابوالقاسم فردوسی طوسی
(زادهٔ ۳۲۹ ه.ق،
۳۱۹ ه.خ - ۴۱۱ ه.ق، ۳۹۷ ه.خ)
سخنسرای نامی
ایران و سرایندهٔ شاهنامه
بزرگ ترین
سرایندهٔ پارسی گو
(320
ـ 398)
(942 ـ 1020)
تحلیلی از شین میم شین
1
به نام خداوند
جان و خرد
کزین برتر
اندیشه برنگذرد
·
معنی تحت اللفظی:
·
به نام دارنده ی
روح و عقل.
·
توان تبیین تفکر از
این بیشتر نیست.
1
·
این آلترناتیو حکیم
طوس برای جزم اسلامی موسوم به بسم الله الرحمن الرحیم است که به معنی به نام خدای
رحمان و رحیم است.
·
رحمان و رحیم در
فرهنگ واژگان فارسی به معانی رحم کننده، بخشاینده و مهربان آمده اند.
·
فقیهی می گفت:
الف
·
رحمانیت خدا بدان
معنی است، که او فقط در عقبی نسبت به مؤمنین ترحم نشان می دهد.
ب
·
رحیمیت خدا اما
بدان معنی است که در دنیا هم نسبت به مؤمنین و هم کفار ترحم می ورزد.
·
رحمت الهی در
دنیا شامل حال همه بدون استثناء است.
2
·
صفات اسلامی برای
خدا در هر صورت صفات اخلاقی و یا به عبارت دقیقتر، رفتاری اند.
·
همین دو صفت اصلی
خدا انعکاس نظام و یا سیستم اجتماعی ئی است که اسلام ایده ئولوژی آن را تشکیل می
دهد.
·
مثلا نظام برده
داری و یا فئودالی
·
فقط در این نظامات
اجتماعی ـ طبقاتی خشن و مبتنی بر ستم و استثمار است که طبقه حاکمه بر توده های
مولد و زحمتکش (برده ها و رعایا) خشم می گیرد و یا رحم می کند.
·
گردن می زند و یا
عفو می کند.
3
به نام خداوند
جان و خرد
کزین برتر
اندیشه برنگذرد
·
فردوسی اما خدای اسلامی
را با خدای دیگری جایگزین می سازد که نه خدای خشم و رحم، بلکه خدای روح و عقل است.
·
خدای فردوسی البته
حداقل خدای روح و عقل است.
·
چون تفکر حکیم عاجز
از دادن صفاتی بالاتر از این دو صفت است.
·
جان و خرد اما به
چه معنی اند؟
4
·
برای درک محتوای
معنوی این دو مقوله حکیم طوس باید با فلسفه هگل آشنا شد.
·
چون هگل و فلاسفه
بزرگ دیگر هم در عصر جدید، همین دو مقوله فلسفی غول آسا را برجسته و عمده می کنند.
·
مراجعه کنید به خرد،
خردگرایی، خردستیزی (ایراسیونالیسم)، روح (شعور)
در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
5
به نام خداوند
جان و خرد
کز این برتر،
اندیشه برنگذرد
·
خدای حکیم طوس،
خدای عقل و روح است.
·
مفاهیم روح و جان را هگل به معنی دانش، تفکر، شناخت
و همه مفاهیم و مقولات و غیره فلسفی بکار
می برد.
·
در فلسفه هگل،
ماده (واقعیت عینی) در تعالی و معراج خود از پله های مفاهیم بالا و بالاتر می رود و به روح استحاله
می یابد.
·
روح و یا شعور در
قاموس هگل، انعکاس مفهومی ماده و یا وجود است.
6
·
نمی توان جز این
تصور کرد.
·
چون سیب مادی
وقتی احساس و ادراک می شود.
·
یعنی وقتی سیگنال
های مربوط به چند و چون آن در کارگاه مغز تجزیه و تحلیل می شوند، مفهوم «سیب»
تشکیل می یابد که مجرد و یا انتزاعی و ضمنا کلی است.
·
مفهوم «سیب»
ملموس و محسوس نیست.
·
برای مشاهده سیب
واقعی و عینی باید از کله بیرون آمد و مثلا به سیب لبنان و غیره رسید.
·
مفهوم «سیب» یکی
از ارواح بیشمار است.
·
مفهوم «سیب» روحی
است که با شنیدن آن، بنی آدم به یاد همه ا نواع و اقسام سیب مادی می افتد.
·
دیالک تیک مجرد و
مشخص
·
دیالک تیک مفهوم «سیب»
و سیب لبنان ملموس
7
به نام خداوند
جان و خرد
کز این برتر،
اندیشه برنگذرد
·
خرد بطور کلی عبارت است از کردوکار معنوی انسان که کلیت واقعیت عینی را در مد نظر دارد.
·
مفهوم خرد در کانون جهان بینی
نوین بورژوائی قرار می گیرد، که بر ضد ایدئولوژی
جامعه فئودالی و نهادهای آن رو به تشکیل و تحکیم می رفت.
·
·
خدای جان و خرد
حکیم طوس در هر صورت ضد خدای نظامات برده داری و فئودالی ـ روحانی ـ اسلامی است.
·
در روند تحلیل جهان
بینی حکیم طوس با خدای مورد نظر او عمیقتر و دقیق تر آشنا خواهیم شد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر